Nữ kỳ thủ cờ vua kiện Netflix vì tội phỉ báng và phân biệt giới tính

Nona Gaprindashvili là một kỳ thủ cờ vua ở Liên Xô nổi tiếng vào những năm 1960. Mới đây, bà đã kiện Netflix lên tòa án liên bang. Cựu kỳ thủ này cho rằng, một câu thoại trong phim, một nhân vật đã tuyên bố Gaprindashvili "chưa bao giờ đối mặt với đàn ông" là sai sự thật. Gaprindashvili lập luận rằng bộ phim này "quá phân biệt giới tính và coi thường phụ nữ". Trên thực tế, cô đã phải đối mặt với 59 đối thủ nam vào năm 1968.

Một cảnh trong phim "The Queen's Gambit" của Netflix. (Ảnh: Netflix)

Netflix đã tìm cách bác bỏ đơn kiện vì cho rằng chương trình là tác phẩm hư cấu. Tuy nhiên, trong một phán quyết mới đây, Thẩm phán quận Virginia A. Phillips của Hoa Kỳ không đồng ý và nhận định, Gaprindashvili đã đưa ra một lập luận chính đáng rằng bà đã bị bôi nhọ. Phillips cũng cho rằng, các tác phẩm hư cấu không tránh khỏi tội phỉ báng nếu chúng miệt thị người thật.

"Việc Series là một tác phẩm hư cấu không giúp Netflix khỏi trách nhiệm về tội phỉ báng nếu tất cả các yếu tố phỉ báng được chứng thực", Phillips viết.

"The Queen's Gambit" dựa trên một cuốn tiểu thuyết năm 1983 của Walter Tevis và theo chân một nhân vật hư cấu người Mỹ, Beth Harmon, người trở thành nhà vô địch cờ vua quốc tế vào những năm 1960. Trong tập cuối cùng, lấy bối cảnh ở Moscow, Harmon đánh bại một đối thủ nam. Một phát thanh viên cờ vua giải thích rằng đối thủ đã đánh giá thấp cô ấy: "Elizabeth Harmon hoàn toàn không phải là một kỳ thủ mạnh theo tiêu chuẩn của họ. Điều bất thường duy nhất là giới tính của cô ấy. Nhưng điều này đó không phải là bất ngờ ở Nga, bởi còn có Nona Gaprindashvili là nhà vô địch thế giới nữ và chưa bao giờ đối đầu với nam giới".

Netflix lập luận rằng, họ đã dựa vào hai chuyên gia cờ vua để cố gắng làm đúng các chi tiết và rằng những người tạo ra chương trình không có ý xúc phạm Gaprindashvili. Các luật sư của Netflix lập luận: "Việc đề cập đến nguyên đơn là để công nhận chứ không phải chê bai cô ấy".

Nữ kỳ thủ người Nga Nona Gaprindashvili. (Ảnh: IT).

Trong phán quyết của mình, Phillips lưu ý rằng chủ đề của bộ phim liên quan đến việc phá bỏ các rào cản giới tính. Tuy nhiên, chương trình có thể được coi là xây dựng thành tích của Harmon hư cấu, bằng cách loại bỏ những gì của Gaprindashvili đạt được ngoài đời thực.

"Một người xem bình thường có thể dễ dàng hiểu Line như nguyên đơn tranh luận là "miệt thị những thành tích của nguyên đơn" và "khắc phục sự kỳ thị rằng phụ nữ mang biểu hiện thấp kém". Ít nhất, dòng này cũng phủ nhận những thành tích quan trọng đối với danh tiếng của nguyên đơn", Thẩm phán viết.

Netflix đã dựa vào phán quyết phúc thẩm trong một vụ án tương tự liên quan đến diễn viên Olivia de Havilland. Trong trường hợp đó, Olivia de Havilland đã kiện FX Networks, phản đối vai diễn của cô trong loạt phim "Feud" của Ryan Murphy. Tòa phúc thẩm đã bác đơn kiện vì cho rằng những người sáng tạo có quyền tự do nghệ thuật trong việc mô tả người thật của họ. Phán quyết đó đã được ca ngợi rộng rãi trong cộng đồng giải trí.

Vụ án de Havilland liên quan đến cuộc đối thoại hư cấu do các diễn viên đóng vai người thật nói. Tòa phúc thẩm phán quyết rằng những cảnh đó sẽ được hiểu là kịch bản chứ không phải là bản chép lại nguyên văn lấy từ đời thực. Phán quyết của thẩm phán Phillips không giống như trong trường hợp đó. Người xem có thể rời khỏi chương trình với ấn tượng sai lầm rằng Gaprindashvili chưa bao giờ đối mặt với đàn ông.

Netflix cũng lưu ý rằng "The Queen's Gambit" có tuyên bố từ chối trách nhiệm. Họ cho rằng "các nhân vật và sự kiện được mô tả trong chương trình này là hư cấu. Không có ý định mô tả người hoặc sự kiện thực tế". Tuy nhiên, thẩm phán phán quyết rằng, điều đó không đủ để xua tan quan điểm rằng chương trình đang khẳng định một tuyên bố thực tế.